پیوست فرهنگی مرجع تخصصی نخبگان در زمینه پیوست فرهنگی
یکی از مهمترین بخش های پیوست نگاری فرهنگی شناخت و ارزیابی شاخص های فرهنگی دخیل در پروژه ها است. پس از شناسایی شاخص و تبیین وضع موجود آن، لازم است به گونه ای پروژه را طراحی کرد که خروجی آن به بهبود وضع موجود منجر شود و وضعیت فرهنگی حوزه تحت پوشش آن پروژه را ارتقا دهد. از این رو در ادامه به اهم شاخص های فرهنگی مورد نیاز در تهیه پیوست های فرهنگی اشاره شده است.
.
(برای مشاهده مطالب مرتبط با شاخص ها، بر روی آن ها کلیک کنید.)
.
الف) شاخص های فرهنگ: معیار سنجش و نشانگر حدود فرهنگ
| ردیف | شاخص | زیرشاخص | توضیح |
| ۱ | جهانی شدن فرهنگ | – | از بین رفتن مرزهای فرهنگی |
| ۲ | تهاجم فرهنگی | – | حمله به فرهنگها به منظور تغییر و تخریب آنها توسط کشورهای سلطه گر |
| ۳ | ارتباط درون فرهنگی | – | ارتباطات اجتماعی با فرهنگ های متفاوت در عین وجود اشتراکات فرهنگی |
| ۴ | شکاف بین نسلی | – | گسست هنجاری و ارزشی و پایین آمدن میزان درک متقابل بین نسل ها |
.
.
ب) شاخص های فرهنگی: معیار سنجش و نشانگر وضعیت فرهنگی
| ردیف | شاخص | زیرشاخص | توضیح |
| ۱ | استقلال فرهنگی و عدم تجددزدگی | – | پرهیز از تقلید کورکورانه از سایر فرهنگ ها و شیفتگی غیرعاقلانه نسبت به فناوری های جدید که موجب خروج آنها از حالت ابزاری شود. |
| ۲ | کار گروهی و جمع گرایی | – | اهتمام به انجام کارها به صورت گروهی و احترام به منافع جامعه و گروه و ترجیح آن به سلایق فردی |
| ۳ | احترام به قانون و حقوق دیگران | رعایت حق همسایه | – |
| رعایت حق مردم در جامعه | |||
| ضابطه گرایی و پرهیز از رابطه گرایی | |||
| رعایت قوانین و مقررات |
|||
| ۴ | نشاط اجتماعی | معنادار و هدفمند بودن زندگی | نشاط اجتماعی مستلزم داشتن احساس پویایی و مفیدبودن، تعادل عاطفی و رضایت خاطر در بین افراد جامعه است و صرفاً شادی های لحظه ای را در بر نمی گیرد. |
| امنیت اجتماعی |
|||
| پرهیز از یاس و ناامیدی | |||
| لذت از زندگی | |||
| ۵ | اعتماد اجتماعی | – | حسن ظن فرد به سایر افراد و نهادهای جامعه با این انتظار که آنها به گونه ای عمل خواهند کرد که نتایج منفی به حداقل کاهش یافته و دستیابی به اهداف میسر گردد. |
| ۶ | مسئولیت پذیری و وجدان کاری | سلامت نظام اداری | – |
| شناخت وظایف و مسئولیت ها | |||
| پذیرش و تعهد به انجام کار به صورت صحیح و کامل | |||
| پاسخگو بودن در قبال حسن انجام کار | |||
| عدم کم فروشی در خدمت رسانی و ساعات کاری | |||
| ۷ | قناعت و نفی اشرافی گری | ساده زیستی | – |
| پرهیز از ثروت اندوزی | |||
| پرهیز از تجمل گرایی | |||
| پرهیز از رفاه طلبی | |||
| پرهیز از اسراف در خرج | |||
| ۸ | صحت الگوی مصرف | پرهیز از اسراف | – |
| پرهیز از مصرف زدگی | |||
| پرهیز از مدگرایی | |||
| ۹ | حمایت از تولید ملی | خرید کالای داخلی | – |
| سرمایه گذاری در زمینه تولید داخلی | |||
| ۱۰ | استحکام بنیاد خانواده | احترام به جایگاه همسر | – |
| احترام به جایگاه پدر و مادر | |||
| علاقه اعضای خانواده به جمع خانواده | |||
| التزام به صله ارحام | |||
| احترام به بزرگان خانواده | |||
| التزام به مشورت و حل مشکلات، درون خانواده | |||
| علاقه به تشکیل خانواده | |||
| علاقه به فرزندآوری | |||
| پرهیز از طلاق | |||
| ۱۱ | اهتمام به حفظ محیط زیست | کاهش تردد خودروهای تک سرنشین | – |
| استفاده از وسایل نقلیه عمومی | |||
| تفکیک زباله از مبدا | |||
| کاهش مصرف نایلون | |||
| کاهش مصرف بی رویه کاغذ | |||
| تفکیک کاغذ از زباله | |||
| کاهش قطع و افزایش کاشت درخت | |||
| حفظ نظافت محیط زیست | |||
| حفظ حیات وحش | |||
| ۱۲ | سلامت تفریحات | خالی بودن تفریحات از گناه | – |
| پرهیز از امور لغو و بی ارزش | |||
| التزام به ورزش | |||
| ۱۳ | پرهیز از مصرف مواد مخدر | – | اعم از سیگار، قلیان، الکل، قرص های روان گردان، شیشه، هروئین و … |
| ۱۴ | حجاب و عدم تبرج | – | حفظ حجاب اسلامی و دوری از خودآرایی و خودنمایی |
| ۱۵ | سلامت رابطه با نامحرم | پرهیز از خلوت و اختلاط | – |
| پرهیز از ارتباط در موارد غیرضروری | |||
| پرهیز از نگاه حرام | |||
| پرهیز از شوخی | |||
| پرهیز از لحن تحریک آمیز | |||
| پرهیز از تماس بدنی | |||
| ۱۶ | اهمیت به نماز و روزه | اقامه نماز | – |
| اهتمام به اقامه نماز در اول وقت | |||
| اهتمام به اقامه نماز با جماعت | |||
| اهتمام به روزه گرفتن | |||
| عدم تظاهر به روزه خواری | |||
| ۱۷ | اهتمام به امر به معروف و نهی از منکر | – | – |
| ۱۸ | پرهیز از رذایل اخلاقی | پرهیز از دروغ | – |
| پرهیز از تکبر | |||
| پرهیز از غیبت | |||
| پرهیز از تهمت | |||
| پرهیز از ریاکاری | |||
| پرهیز از تملق | |||
| پرهیز از تمسخر | |||
| پرهیز از تجسس | |||
| پرهیز از سوءظن | |||
| پرهیز از بخل | |||
| پرهیز از پرخاشگری | |||
| پرهیز از فحاشی و بدزبانی | |||
| پرهیز از پرداخت و دریافت رشوه | |||
| ۱۹ | پرداخت حقوق ذی حقان | پرداخت مالیات | – |
| پرداخت خمس و ادای زکات | |||
| ۲۰ | آزادگی | ظلم ستیزی | – |
| استقلال طلبی | |||
| استکبار ستیزی | |||
| ۲۱ | زنده نگه داشتن شعائر اسلامی و شرکت در تجمعات مذهبی | بزرگداشتن اعیاد اسلامی غدیر، قربان و… | – |
| زنده نگهداشتن شعائر حسینی و فاطمی | |||
| اقامه عزا در ایام سوگواری اهل بیت | |||
| شرکت در مراسم دعای کمیل، توسل و… | |||
| زیارت اماکن مقدسه | |||
| ۲۲ | سواد رسانه ای | شناخت و تفکیک رسانه های مفید از مضر | سواد رسانه ای به افراد این توانایی را میدهد تا در مواجهه با رسانه ها هوشمندانه، فعالانه، تحلیلگرانه و منتقدانه عمل کنند. |
| عدم استفاده از رسانه های مضر | |||
| استفاده از رسانه ها به مدت صحیح | |||
| عدم اتخاذ هویت مجازی مغایر با هویت واقعی | |||
| ۲۳ | سواد فضای مجازی | – | عبارت است از دانش همراه با مهارت که به شناخت و اجتناب از آسیب های ناشی از تهدیدات فضای مجازی و استفاده حداکثری از فرصت های آن منجر می شود. |
| ۲۴ | اهتمام به حفظ خط و زبان فارسی | استفاده از زبان فارسی به عنوان اولویت اول | – |
| به کارگیری دستور زبان و لغات فارسی به صورت صحیح | |||
| عدم به کارگیری لغات بیگانه |
